afb.
.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> Barokke stralenmonstrans<br><b>Bron:</b> Museum Krona]"){kind=spacer}
Barokke stralenmonstrans
vervaardiger: Jacobus Smits
datering: 1715-1716
techniek : zilver, delen verguld, gegoten en gedreven
afmetingen: hoogte 94 cm
herkomst: Uden, bruikleen kerk van St. Petrus' Stoel te Antiochië
locatie: Uden, Museum Krona (inv. 6)
Museum Krona
Barokke stralenmonstrans
|
's-Hertogenbosch is gedurende de achttiende eeuw het belangrijkste Brabantse zilvercentrum. Het ledenaantal van het goud- en zilversmedengilde aldaar vertoont gedurende de achttiende eeuw een stijgende lijn. In 1725 zijn er elf meesters werkzaam in de stad, in 1775 is dit aantal opgelopen tot 23. De stijging van het aantal zilversmeden houdt gelijke tred met de over de gehele linie groeiende zilverproductie in de Nederlanden in de achttiende eeuw. De grootste en daarmee opvallendste Bossche stukken uit de collectie van het MRK zijn de twee stralenmonstransen vervaardigd door Jacobus Smits (werkzaam 1710-1732). De monstransen, afkomstig uit Uden en Deursen (zie MRK inv.nr. 7443), dateren respectievelijk uit 1715-1716 en 1719-1720. De algehele opbouw en decoratie van de monstransen is vrijwel identiek: een ovale voet met in drijfwerk de vier evangelistensymbolen, een stam bestaande uit drie vrouwenfiguren die de goddelijke deugden Geloof, Hoop en Liefde symboliseren en een stralenkrans met druiventrossen, korenaren en engelen. De monstransen worden bekroond door de Geestesduif en God de Vader (samen met het H. Sacrament de verbeelding van de H. Drie-eenheid), geflankeerd door twee engelen die een kroon torsen. Het model was blijkbaar populair, want vrijwel identieke monstransen van Smits bevinden zich in Hazerswoude, Zoeterwoude, Haastrecht, Nootdorp en Weelde. Opvallend aan dit type monstrans is, dat het door verschillende Bossche meesters wordt vervaardigd. In 1736-1737 maakt Johannes Peymans een soortgelijke monstrans, zij het wat kleiner en van mindere kwaliteit, voor een zusterklooster te Haren (zie MRK inv.nr. 0002). Ook van Bossche zilversmeden Andreas Somers, Theodorus van Berckel, Adriaen Hachtiens, Peter Hoos en Godefridus van der Sloot zijn dergelijke monstransen overgeleverd. |  |
museumkrona.nl
Literatuur en bronnenpublicaties
Wouter Prins en Pia Verhoeven, 'Zilver in de abdij' (2002) 54 (nr. 46), XV
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |